Inkubator Innowacyjności +

Koncepcja projektu bazowała na konsorcjum i zawężeniu współpracy pomiędzy dwoma uczelniami wyższymi: Politechniki Bydgoskiej im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich dawnym Uniwersytetem Technologiczno-Przyrodniczym im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich oraz Uniwersytetem Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.

Liderem konsorcjum był dawny Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy teraz Politechnika Bydgoska jako jednostka posiadająca większe doświadczenie w procesie komercjalizacji i transferu technologii.

Partnerzy za cel satwiali sobie:

• wymianę wiedzy pomiędzy jednostkami z różnym doświadczeniem w zakresie
  transferu technologii i komercjalizacji,
• zwiększenie regionalnego potencjału naukowo-badawczego,
• zwiększenie ilości wspólnych prac badawczo-rozwojowych dedykowanych dla
  gospodarki.

Geneza Projektu – PBŚ w Bydgoszczy

• Komercjalizacja wyników badań naukowych i prac rozwojowych na Politechnice Bydgoskiej dawnym Uniwersytecie Technologiczno – Przyrodniczym w Bydgoszczy wspomagana i koordynowana była od października 2015r. przez jednostkę ogólnouczelnianą Centrum Transferu Wiedzy i Technologii oraz przez wchodzący w jego skład Regionalny Ośrodek Informacji Patentowej.
• Na PBŚ – jedynej publicznej uczelni technicznej w województwie kujawsko-pomorskim – co roku zgłaszanych jest kilkadziesiąt zgłoszeń patentowych, co sprawia, że Uczelnia znajduje się na 10 miejscu (w okresie trwania Edycji) w rankingach związanych z liczbą zgłaszanych rozwiązań i tendencja ta jest rosnąca, co jest wymiernym wskaźnikiem jakości i innowacyjności prowadzonych badań.
• Sprzedaż praw do chronionych wyników badań jest jednak nadal niezadowalająca, co może wynikać z faktu, iż przedstawiciele gospodarki nie potrafią w samym opisie rozwiązania, bez analiz rynkowych, znaleźć na tyle przekonujących argumentów aby zastosować je w praktyce, co stanowi swego rodzaju barierę w ścieżce komercjalizacji.
• Politechnika dysponuje wynikami badań, posiada dużą liczbę patentów, ma także udokumentowaną współpracę z otoczeniem gospodarczym za sprawą m.in. animatorów innowacji i brokerów innowacji oraz na polu badań zlecanych przez podmioty gospodarcze (wartość wykonanych zleceń zewnętrznych, w tym ekspertyz i opinii w latach 2014, 2015 i 2016 wynosiła odpowiednio 7.461.270,90 zł i 2.747.811,50 zł i 3.336.670,69zł). Wszystko to świadczy o tym, że naukowcy z PBŚ i ich wyniki badań oraz zaplecze aparaturowo - laboratoryjne Uczelni są dla gospodarki regionu cenne.
• Przyczyną braku zadowalających przychodów z komercjalizacji jest więc z jednej strony brak szerokiej promocji oferty naukowej PBŚ a z drugiej strony fakt, że przedsiębiorcy nie widząc konkretnych korzyści finansowych i nie mając analiz przedwdrożeniowych nie są zainteresowani podjęciem ryzyka wdrożenia danego rozwiązania we własnym przedsiębiorstwie.
• Funkcjonujące regulaminy dot. zarządzania własnością intelektualną w PBŚ przez ostatnie lata odnosiły się jedynie do tych etapów na drodze od pomysłu do komercjalizacji, które następowały po ustaleniu, w jaki sposób dane wyniki zostaną wykorzystane (jednorazowo sprzedane, wykorzystane do założenia firmy odpryskowej, lub udostępnione na zasadach licencji). Ich nowelizacje zawierają od ubiegłego roku wypracowane schematy dla twórców opisujące ścieżkę od powstania wyników badań do wyboru sposobu ich skomercjalizowania.
• Niestety procedury te, zweryfikowane między innymi na podstawie wykonanych analiz rynkowych i przedwdrożeniowych w ramach projektu Inkubator Innowacyjności, wskazują na konieczność dalszych
  prac w tym zakresie. System zbierania informacji o wynikach badań (w tym know-how) i wynalazkach powinien zostać wzbogacony o informacje dotyczące zasobów aparaturowych Uczelni oraz o ofertę technologiczną, a także BS-y, BSM-y, granty, inne krajowe programy i dotacje.
• Brak kompleksowego centralnego katalogu opracowanych rozwiązań uniemożliwia sprawne działanie CTWiT i zarządzanie własnością intelektualną na Uczelni. W latach 2014/2015 na PBŚ komplementarnie realizowano projekty Broker Innowacji (2 brokerów) i Inkubator Innowacyjności, co pozwoliło na rozwój obszaru współpracy Politechniki z otoczeniem gospodarczym i przyniosło wymierne korzyści w postaci nowych kontaktów biznesowych oraz analiz przedwdrożeniowych. Dzięki dofinansowaniu w ramach projektu Inkubator Innowacyjności + mogłoby to działanie być w dalszym stopniu rozwijane także w oparciu o komercjalizację pośrednią.
• Komercjalizacja wyników badań naukowych i prac rozwojowych na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (UKW) również wspomagana i koordynowana jest od czerwca 2015r. przez jednostkę ogólnouczelnianą Uniwersytetu - Centrum Transferu Technologii i Innowacji. Na UKW – uniwersytecie szerokoprofilowym - współpraca z gospodarką przebiega dotychczas przede wszystkim na dwóch wydziałach: Wydziale Matematyki, Fizyki i Techniki oraz Wydziale Nauk Przyrodniczych. Uczelnia ocenia jednak dotychczasową aktywność w zakresie sprzedaży praw do chronionych wyników badań jako wciąż niezadowalającą.
• Uczelnia ma doświadczenia we współpracy z gospodarką przede wszystkim w zakresie badań zleconych, ekspertyz i opinii. Natomiast realizacja kompleksowych projektów na rzecz firm, połączonych z transferem autorskich praw majątkowych do wyników badań i mających na celu wdrożenie innowacji w praktyce do tej pory ograniczała się do statusu wykonawcy w projektach typu Voucher badawczy lub Bon na innowacje (2014 – 3 projekty, przychody 180.000 zł, 2015 – również 3 projekty, przychody 180.000 zł).
• Do czasu powołania Centrum Transferu Technologii i Innowacji promocja oferty UKW dla biznesurealizowana była przez Pełnomocnika Rektora ds. Współpracy z Gospodarką. Opracowano również regulamin zarządzania własnością intelektualną. Jednak obecne wyzwania rynku innowacji wskazują na potrzebę zintensyfikowania działań kojarzących naukę z gospodarką na dotychczas aktywnych wydziałach, a także uaktywniających pozostałe jednostki naukowe – zwłaszcza w dziedzinie biznesów kreatywnych, dla których mogą one mieć interesującą ofertę.
• Ponadto istotna dla UKW z punktu widzenia projektu będzie wymiana doświadczeń i dobrych praktyk z Politechniką Bydgoską dawniej zwącą się Uniwersytetem Technologiczno-Przyrodniczym w Bydgoszczy, jako nieporównywalnie bardziej doświadczoną w dziedzinie współpracy z gospodarką jednostką.

Planowane działania w zakresie komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych

Zadanie 1. Inicjowanie oraz wzmacnianie współpracy między środowiskiem naukowym a otoczeniem gospodarczym, w tym poszukiwanie podmiotów zainteresowanych wdrożeniem wyników badań naukowych i prac rozwojowych, przez promocję oferty technologicznej oraz udział w wystawach i targach typu „science to business”
Zadanie 2. Przygotowanie projektów komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych, zawierających w szczególności analizy potencjału rynkowego wynalazków oraz analizy ich gotowości wdrożeniowej, a także wyceny praw własności przemysłowej
Zadanie 3. Zarządzanie portfelem technologii obejmujące w szczególności:
• monitorowanie i analizy wyników badań naukowych lub prac rozwojowych pod względem ich użyteczności praktycznej,
• analizy potrzeb rynku służące wyborowi tematów badań naukowych lub prac rozwojowych oraz badanie stanu techniki przed rozpoczęciem badań lub prac,
• prowadzenie bazy danych o realizowanych projektach badawczych, osiągniętych rezultatach i możliwości ich zastosowania w praktyce,
• analizy możliwości uzyskania ochrony patentowej oraz możliwości komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych przed ich opublikowaniem
Zadanie 4. Prowadzenie prac przedwdrożeniowych, w tym dodatkowych testów laboratoryjnych lub dostosowania wynalazku do potrzeb zainteresowanego nabywcy, których koszt nie może przekroczyć 100 tys. zł
Zadanie 5. Działalność Brokerów Innowacji

Opis planowanych działań podmiotu w zakresie komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych wraz ze wskazaniem i uzasadnieniem co najmniej 3 Krajowych Inteligentnych Specjalizacji, w które wpisują się zadania oraz harmonogramem zadań.  „Inkubator Innowacyjności+”

Etap pierwszy – podwaliny do komercjalizacji bezpośredniej i pośredniej

Pierwszym zasadniczym elementem na drodze do komercjalizowania wyników badań prowadzonych w Uczelni będzie wprowadzenie kompleksowego narzędzia informatycznego (systemu CRM) do zbierania i efektywnego wykorzystywania informacji o wszystkich wynikach badań prowadzonych na PBŚ, a także o zapleczu aparaturowym i kontaktach z otoczeniem gospodarczym. W ramach tego zadania zakupiony zostanie dostęp do bazy Patentów a także powstaną niezbędne funkcjonalności prowadzonego przez PBŚ portalu Nauka i Gospodarka – Katalog Ofert Współpracy, co będzie stanowiło wzorzec dla konsorcjanta tworzącego od podstawtego typu narzędzie do gromadzenia i wymiany informacji.

Drugim elementem, bez którego usystematyzowany proces komercjalizacji nie byłby możliwy będzie powołanie Rady Inwestycyjnej, w której gestii będzie bieżąca ewaluacja działań podjętych w ramach realizacji poszczególnych zadań w projekcie (np. akceptacja opłaty za konkretne zgłoszenie wynalazku) oraz merytoryczna analiza zebranych zasobów w postaci wyników badań/zgłoszeń innowacji i wybór, które z nich mają największy potencjał komercjalizacyjny i w które warto inwestować, przygotowując dla nich szczegółowe analizy potencjału rynkowego oraz analizy ich gotowości wdrożeniowej. Opracowanie zasad wyboru i trybu prac Rady Inwestycyjnej, której minimum połowę stanowić będą przedstawiciele przedsiębiorców, wprowadzone zostanie Zarządzeniem JM Rektora PBŚ i Zarządzeniem JM Rektora UKW. Ciałem doradczym dla Rady Inwestycyjnej będą Brokerzy Innowacji działający w konkretnych obszarach – szczególnie istotnych z punktu widzenia działalności naukowej PBŚ i UKW - określonych także w Krajowych Inteligentnych Specjalizacjach. „Inkubator Innowacyjności+”

• Broker I – KIS: 1 (Technologie inżynierii medycznej, w tym biotechnologie medyczne) ,4 (Innowacyjne technologie, procesy i produkty sektora rolnospożywczego i leśno-drzewnego), 5 (Żywność wysokiej jakości)) i 6 (Biotechnologiczne procesy i produkty chemii specjalistycznej oraz inżynierii środowiska);
• Broker II – KIS: 7 (Wysokosprawne, niskoemisyjne i zintegrowane układy wytwarzania, magazynowania, przesyłu i dystrybucji energii ), 8 (Inteligentne i energooszczędne budownictwo);
• Broker III – KIS: 11 (Minimalizacja wytwarzania odpadów, w tym niezdatnych do przetworzenia oraz wykorzystanie materiałowe i energetyczne odpadów (recykling i inne metody odzysku),13 (Wielofunkcyjne materiały i kompozyty o zaawansowanych właściwościach, w tym nanoprocesy i nanoprodukty), 15 (Inteligentne sieci i technologie geoinformacyjne) i 16 (Elektronika drukowana, organiczna i elastyczna);
• Broker IV – KIS: 17 (Automatyzacja i robotyka procesów technologicznych) i 19 (Inteligentne technologie kreacyjne).  „Inkubator Innowacyjności+”

Trzeci element, to także propagowanie dobrych praktyk przez Lidera Projektu, poprzez organizację dwóch edycji szkoleń dla naukowców z PBŚ oraz UKW (w tym studentów i doktorantów) i przedsiębiorców z zakresu przedsiębiorczości akademickiej, komercjalizacji wyników badań naukowych, Design Thinking oraz Business Model Canvas.

Czwarty element to powołanie Spółki Celowej u Lidera Projektu, dzięki której możliwa będzie także pośrednia ścieżka komercjalizacji na PBŚ poprzez utworzenie w trakcie realizacji projektu co najmniej jednej spółki typu spin – off.

Piąty – choć jednym z ważniejszych – warunków stworzenia solidnych podstaw do skutecznego systemu komercjalizowania jest szeroka promocja oferty technologicznej Uczelni. Biorąc pod uwagę bogate doświadczenia PBŚ z zakresu inicjowania i organizacji współpracy między naukowcami a otoczeniem gospodarczym, zaplanowano indywidualne „skrojone na miarę” spotkania naukowców PBŚ i UKW oraz Brokerów Innowacji z przedstawicielami jednej konkretnej firmy (krajowej lub zagranicznej), podczas których omawiane będą problemy i potrzeby tylko tego przedsiębiorcy. W projekcie zaplanowano także szereg działań promujących ofertę obu Uczelni poprzez wydanie aktualnych opracowań z ofertą technologiczną i broszur patentowych, przygotowanie spotów reklamowo – informacyjnych, organizację spotkań panelowych ekspertów oraz uczestnictwo w krajowych i zagranicznych targach. „Inkubator Innowacyjności+”

Etap drugi – Wybór wyników o potencjale komercjalizacyjnym Po wyłonieniu przez Brokerów Innowacji i dokonaniu wyboru wyników badań/innowacji, które zdaniem Rady Inwestycyjnej będą miały największy potencjał komercjalizacyjny, część zostanie poddana pogłębionej analizie. Dla 30 projektów zostaną przygotowane dokumentacje zawierające opisy ich gotowości wdrożeniowej, analizy potencjału rynkowego oraz wyceny. Przy realizacji tego zadania niezbędne będzie zwrócenie się do wyspecjalizowanych podmiotów/ekspertów z danej dziedziny w celu opracowania, we współpracy z Twórcą/cami wyników badań, projektów komercjalizacji danego rozwiązania. Sukcesywnie, po opracowaniu kolejnych wyników badań, dokonywane będą analizy rynku w poszukiwaniu potencjalnych partnerów do zakupu i wdrożenia opracowanych na PBŚ i UKW analiz i konkretnych rozwiązań „Inkubator Innowacyjności+”

Etap trzeci – Prace przedwdrożeniowe i komercjalizacja Po pozyskaniu partnera gospodarczego zainteresowanego wdrożeniem przygotowanych projektów część z opracowań będzie wymagała dodatkowych prac przedwdrożeniowych. Zakłada się, że w ramach KIS: TiM (1), RSLD (4), ŻYWNOŚĆ (5), BIOTECH (6), ENER (7), BUD (8), REC (11), NANO (13), GEO (15), ELEKTR (16), ROBO (17), ITK (19) powstaną opracowania przedwdrożeniowe, we współpracy z konkretnym zainteresowanym rozwiązaniem przedsiębiorcą. Działania, zmierzające do opracowania analizy przedwdrożeniowej polegać będą na organizowaniu wizyt danego przedsiębiorcy na Uczelni oraz wizyt współpracujących naukowców i Brokerów Innowacji w firmie, zlecanie dodatkowych prac laboratoryjnych związanych z dostosowaniem wynalazku/rozwiązania do potrzeb danego przedsiębiorcy, w tym zlecanie porad prawnych, finansowoekonomicznych, marketingowych i związanych z własnością intelektualną.